رهبر جمهوری اسلامی، خط قرمز آن سوی مرز

جنجال انتشار کاریکاتور در عراق

بهروز صمدبیگی

در هفته‌ای که برخی از چهره‌های سیاسی و مذهبی ایران می‌کوشیدند تا خلا حضور آیت‌الله خامنه‌ای در خاطرات پیروزی انقلاب را با ستایش از او پر کنند، رهبر جمهوری اسلامی در کشور عراق هم حضور پررنگی داشت؛ آن هم به واسطه چاپ یک کاریکاتور. یک روزنامه عراقی کاریکاتوری از آیت‌الله خامنه‌ای منتشر کرده که خشم بسیاری را برانگیخته و کار به بمب‌گذاری و تعطیلی آن رسانه کشیده است.

روزنامه "الصباح الجدید" روزانه دو ستون ثابت کاریکاتور دارد و جز آن، مثل خیلی از نشریات دیگر دنیا در مطالب خود از کاریکاتور چهره استفاده کرده است، اما این بار کاریکاتور رهبر کشور همسایه، که در عراق گروهی او را رهبر شیعیان جهان می‌دانند، برای این روزنامه دردسر ساز شد. جالب این که این روزنامه پیش از این کاریکاتوری از آيت‌الله علی سيستانی، مرجع تقیلد شیعه ساکن در نجف را چاپ کرده بود اما با چنین واکنشی مواجه نشد.

ماجرا از آنجا شروع شد که روزنامه عراقی در تاریخ ۵ فوریه (۱۶ بهمن) کاریکاتوری از آیت‌الله خامنه‌ای را به چاپ رساند، در این مطلب، عکس تمام روسای جمهوری اسلامی نیز در کنار این کاریکاتور به چشم می‌خورد. با اعتراض به این کاریکاتور، روزنامه در تاریخ ۹ فوریه و در صفحه اول از این اقدام عذرخواهی کرد اما این هم باعث نشد تا خشم گروه‌های دوست‌دار آیت‌الله خامنه‌ای فرو بنشیند. صبح روز بعد، دفتر روزنامه با کار گذاشتن سه بمب مورد حمله قرار گرفت که تنها یکی منفجر شد و به ساختمان آسیب رساند اما به کارکنان روزنامه آسیبی نرسید. با این حال برخی منابع گفته‌اند که همچنان خطر جانی کاریکاتوریست و مسوول روزنامه را تهدید می‌کند.

سازمان گزارش‌گران بدون مرز در واکنش به این اقدام اعلام کرده است: "چنین حمله‌ای به روزنامه غیر قابل پذیرش است. مقامات عراقی که یک روز پیش از احتمال این حمله مطلع شده بودند می‌بایست اقدام‌های ضروری را برای حفاظت از دفتر و کارمنان آن انجام می دادند. مقامات مسوول عراقی در این مسئولیت دارند تا با دستگیری عاملان و آمران این جنایت همه‌ حقایق را در این باره روشن کنند. همچنین باید همه توان خود را برای حفاظت از روزنامه‌نگاران به کار گیرند."

همچنین عنوان شده است که "رسانه‌ها در شرایطی که تنش میان مذاهب دامن زده می‌شود، مسوولیت مهمی دارند و از این میان خودداری کردن از ایجاد تحریک و تنش نالازم است. با این حال ما تأکید می‌کنیم که این کاریکاتور به هیچ عنوان توهین به جامعه شیعه محسوب نمی‌شود. مدارا و تحمل عقاید دیگران، سنگ پایه‌ نظامی بر مبنای دمکراسی است."

توهین به خامنه‌ای، توهین به علما

واکنش به انتشار این کاریکاتور تنها به بمب‌گذاری منحصر نبود و برخی معترضان با شعارهایی در حمایت از آیت‌الله خامنه‌ای و به همراه داشتن عکس او، راهپیمایی کردند. برخی رسانه‌های منطقه برگزارکنندگان این راهپیمایی را گروه‌های نزدیک و وابسته به جمهوری اسلامی ایران معرفی کرده‌اند، اما آن گونه که رسانه‌های اصولگرای ایران نوشته‌اند " صدها نفر از مردم عراق به همراه نمایندگان پارلمان این کشور" تظاهرات کردند.   

وبسایت اصولگرای مشرق مدعی است که روزنامه الصباح الجدید عراق از سوی سفارت آمریکا در بغداد تغذیه و حمایت می‌شود و یک روزنامه کم‌تیراز و کم‌اقبال است.

صدرالدین قبانچی، خطیب جمعه نجف اشرف هم در نماز جمعه اخیر این شهر، انتشار این کاریکاتور را "توهین به همه علما" دانست و گفت که "ما با جمهوری اسلامی ایران رابطه عمیقی داریم و دو ملت در جهاد و علما و مراجع تقلید اشتراک های فراوانی دارند."

او تاکید داشت که "توهین به جمهوری اسلامی ایران از سوی هر روزنامه یا نویسنده ای غیرقابل پذیرش است و این روزنامه باید مورد محاکمه قرار گیرد."

این در حالی است که اسماعيل زاير، سردبير "الصباح الجديد" می‌گوید این کاریکاتور به همراه مطلبی چاپ شد که تصویر مثبتی از ایران و رهبر جمهوری اسلامی نشان می‌داد و به هیچ عنوان قصد اهانت درمیان نبوده است.

او سفارت ایران را در ساماندهی اعتراضات هفته اخیر مسوول معرفی کرده است.

 

طرفداران جان برکف در ایران و عراق

طرفداران ولایت فقیه آیت‌الله خامنه‌ای در عراق، کم تعداد و کم قدرت نیستند. از جمله "جیش المختار" که یک سازمان سیاسی نظامی در عراق است و به صراحت خود را پیرو آیت‌الله خامنه‌ای می‌داند. در یکی از مصاحبه‌های رهبر این گروه، از او پرسیده شده که اگر بین ایران و عراق جنگی دربگیرد، آنها طرف کدام را خواهند گرفت. او پاسخ می‌دهد: ایران. چون در ایران ولی فقیه عادل هست و ولی فقیه عادل متصل به امام معصوم است و حرف او برای ما حجت است.

البته از این دست اظهارنظرها در ایران هم به کرات مشاهده شده است. از جمله آخرین‌ها، گفته‌های کاظم صدیقی٬ امام جمعه موقت تهران٬ است که عنوان کرده "آنقدر قرائن و شواهد وجود دارد" که هر کسی "به آرامش و یقین" برسد که ایت‌الله خامنه‌ای "رهبر الهی" است.

به گفته صدیقی نباید شک کرد که "خداوند خودش ایشان (مقام معظم رهبری) را برگزیده است چراکه هم انرژی ایشان فوق همه است و در برابر همه طوفان‌ها و فتنه‌ها و از نظر علمی، بینش و بصیرت نیز بالاتر از دیگران هستند".